Pomimo ogólnej zasady swobody gospodarczej, w niektórych przypadkach działalność podlega reglamentacji. Reglamentacja działalności gospodarczej to obowiązek uzyskania przez przedsiębiorcę zezwolenia, koncesji, licencji albo wpisu w Rejestrze Działalności Regulowanej na niektóre z jej rodzajów.
O koncesję należy się ubiegać w wypadku następujących rodzajów działalności:
– ochrona osób i mienia
– rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
– poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bez zbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
– przetwarzanie dwutlenku węgla w celu jego podziemnego składowania
– wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
– wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią
– przewozy lotnicze
– prowadzenia kasyna gry
Koncesji udziela minister właściwy ze względu na rodzaj działalności, Od powyższej reguły występuje następujący wyjątek: w razie chęci założenia własnej telewizji lub radia, należy zwrócić się nie do ministerstwa, lecz do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
Wszelkie koncesje udzielane są na określony czas, zależny od rodzaju działalności – od 2 do 50 lat.
Oprócz koncesji należy zwrócić uwagę na działalność regulowaną, czyli wymagającą spełnienia dokładnie określonych warunków.
Dotyczy to w szczególności:
– wyrób i rozlew wyrobów winiarskich, napojów spirytusowych; wyrób, oczyszczanie, skażanie, odwadnianie alkoholu etylowego
– usługi detektywistyczne
– prowadzenie kantoru
– działalność telekomunikacyjna
– organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych
– świadczeniu usług turystycznych obejmujących: polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, polowania za granicą
– prowadzenie stacji kontroli pojazdów
– organizacja profesjonalnego współzawodnictwa sportowego
– prowadzenie: indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej oraz kształcenie i kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów
– prowadzenie: indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, a także kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych
– przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania
– organizacja wyścigów konnych
– konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin
– obrót materiałem siewnym
– wytwarzanie i magazynowanie biokomponentów
– prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców. Organizowanie kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne
– prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (domu składowego)
– działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia
W powyższych przypadkach należy uzyskać wpis do Rejestru Działalności Regulowanej.
Z kolei dwie dziedziny wymagają uzyskania licencji:
– wykonywanie usług transportu drogowego, wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy oraz udostępniania pojazdów trakcyjnych
– prowadzenie agencji pracy, agencji pracy tymczasowej, instytucji szkoleniowej dla bezrobotnych organizującej szkolenia za środki publiczne.
Organ wydający licencję określają odpowiednie ustawy. Licencja wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej oraz podlega odpowiedniej opłacie.
Ostatnią formą regulowanej działalności gospodarczej jest uzyskanie zezwolenia. Należy je uzyskać między innymi przy prowadzeniu następujących rodzajów działalności:
– kinematografia,
– gry losowe i totalizatory,
– działalność ubezpieczeniowa,
– prowadzenie banków,
– usługi telekomunikacyjne,
– utworzenie przedstawicielstwa firmy zagranicznej,
– eksport i import broni,
– import alkoholi i papierosów,
– handel hurtowy i detaliczny napojami alkoholowymi,
– zakładanie i prowadzenie składów celnych, zarządzanie wolnym obszarem celnym, prowadzenie agencji celnych,
– prowadzenie pośrednictwa pracy,
– działalność polegająca na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych oraz na pośrednictwie w kupnie i sprzedaży tych wartości,
– produkcja i handel lekami (konieczność uzyskania pozwolenia dopuszczenia do obrotu),
– ochrona roślin uprawnych,
– przetwarzanie surowca tytoniowego,
– łowiectwa,
– wyrobu spirytusu, wyrobie i rozlewie wyrobów spirytusowych oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych.
Organ wydający zezwolenie określają odpowiednie ustawy. Zezwolenie wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej i podlega opłacie określonej w załączniku do ustawy o opłacie skarbowej.