W ubiegły piątek, Sejm 302 głosami „za” przyjął w całości projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Jest to niewątpliwie dobra informacja dla spadkobierców, gdyż głównym założeniem tego aktu prawnego jest zmiana przepisu kodeksu cywilnego mówiącego o zobowiązaniach z tytułu spadków.

Powołany do spadku musi w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o jego otrzymaniu, złożyć oświadczenie o jego przyjęciu lub odrzuceniu. Dotychczas, jeśli tego nie zrobił, otrzymywał spadek wraz ze wszystkimi zobowiązaniami, które leżały po stronie zmarłego (proste przyjęcie spadku). Po uchwalonych zmianach, spadkobierca nie będzie odpowiadał za długi spadkodawcy ze swojego majątku, lecz wyłącznie z wartości otrzymanego spadku. Będzie to tzw. przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Oczywiście, w przypadku udowodnienia zatajenia wiedzy o innych długach, które ciążą na majątku, będzie musiał odpowiadać własnym mieniem. Taka regulacja została wprowadzona w celu ochrony interesów wierzycieli spadkowych.

Drugim ważnym novum jest zmiana w sposobie ustalania wartości majątku spadkowego. Do tej pory obowiązek takiej wyceny ciążył na komorniku sądowym, który do tego celu wykorzystywał rzeczoznawcę, co wiązało się ze znacznymi kosztami po stronie spadkobiercy. Po nowelizacji, powołany do spadku sam będzie mógł złożyć wykaz otrzymanych dóbr na specjalnie przygotowanym do tego przez Ministra Sprawiedliwości formularzu. Dokonać będzie tego można u notariusza lub w sądzie. Od takiego sposobu wyceny wierzyciele będą mogli się odwołać, wystarczy że stwierdzą prawdopodobieństwo zaniżenia wartości majątku. Wówczas, tak jak teraz, wyceną zajmie się komornik.

W ustawie wprowadzono także inne zmiany, dotyczące realizacji wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (wyłączenie spod egzekucji prowadzonej na rzecz Skarbu Państwa sum przyznanych na mocy orzeczeń ETPC tytułem zadośćuczynienia) czy poszerzenie kręgu osób, które mogą reprezentować stronę w postępowaniu cywilnym. Może być nim każdy wstępny (przodek zainteresowanego), a nie jak do tej pory, tylko jego rodzice.

Nowe przepisy zostały pozytywnie przyjęte przez specjalistów, którzy twierdzą, że dobrze zabezpieczają one interesy zwykłych obywateli. Jednocześnie wzbudziły niezadowolenie u instytucji finansowych, które będą coraz ostrożniejsze w udzielaniu kredytów osobom starszym, gdyż w przypadku ich śmierci nie będzie miał kto spłacać długów przez nich zaciągniętych.

Obecnie ustawa trafiła do Senatu. Warto zwrócić uwagę na wydłużony okres vacatio legis, który ma pozwolić wierzycielom, czyli głównie bankom i innym instytucjom finansowym, przygotowanie się do zmian. Planowane wejście w życie ustawy to 18 października 2015 r.